Władysław Żeleński

Władysław Żeleński (1837-1921)

Władysław Żeleński to nadzwyczaj zasłużona i barwna postać krakowskiego życia artystycznego. Pochodzący ze znaczącego rodu ziemi krakowskiej, wszechstronnie wykształcony na Uniwersytecie Jagiellońskim, na Uniwersytecie Karola w Pradze (doktor filozofii), następnie muzycznie w Pradze i w Paryżu, po powrocie do Polski w 1870 osiadł wpierw w Warszawie, gdzie po śmierci Stanisława Moniuszki objął klasę harmonii i kontrapunktu w Konserwatorium Warszawskim, a w 1878 został dyrektorem artystycznym Warszawskiego Towarzystwa Muzycznego. W 1881 powrócił na stałe do Krakowa. Z jego inicjatywy zostało powołane Konserwatorium Krakowskie, w którym aż do śmierci w 1921 pełnił funkcję dyrektora.

W. Żeleński był, jako muzyk, pianista i organizator, głównym partnerem księżnej Marceliny w programach koncertów proponowanych przez nią w Krakowie, a także w tworzeniu w naszym mieście nowych struktur życia muzycznego i edukacji muzycznej. W 1913, w 75. rocznicę swoich urodzin, za wszystkie te zasługi otrzymał honorowe obywatelstwo miasta Krakowa. Jako kompozytor był jednym z głównych przedstawicieli neoromantyzmu w muzyce polskiej. Bardzo ceniony i popularny za życia, pozostawił 4 opery, symfonie i uwertury (W Tatrach), liczne utwory kameralne i pieśni, a na fortepian koncert Es-dur, 2 sonaty, liczne miniatury, dwa tria oraz popularny Kwartet fortepianowy op. 6. Jego imię nosi dzisiaj krakowska szkoła muzyczna.